افراد دیابتی در طول زندگی خود وهمیشه در معرض خطر زخم پای دیابتی هستند این افراد لازم است ضمن کنترل قند خون مرتب ، از پاهای خود بخوبی مراقبت کنند.
در زیر به مواردی که در سلامت پا موثر است اشاره می شود:
1.مدیریت و کنترل قند خون به صورت روزانه:
افزایش قند خون باعث آسیب به اعصاب و رگها می شود و خصوصا اعصاب و رگهای پا در سلامت پا از اهمیت بسیار زیادی برخوردارند. بدین لحاظ کنترل قند روزانه می تواند به فرد این آگاهی را بدهد که رژیم خود را اصلاح نماید و در صورت افزایش قند خون با مشورت با پزشک از خود و پای خود مراقبت بعمل بیاورد.
2.بهبود خونرسانی در پاها:
از مواردی که به خونرسانی به پاها میتواند کمک کند اینست که : در طول روز انگشتان پای خود را تکان دهند مچ پا را در داخل و خارج و جلو و عقب تکان داده تا خون به پاها جریان یابد. میتوان به ماساژ پاها ، انجام منظم ورزش روزانه مثل پیاده روی ، رقص ، یوگا یا حرکات کششی ، شنا یا دوچرخه سواری و ترک سیگار اشاره کرد. اگر خونرسانی در پاها بخوبی انجام نشود احتمال ایجاد مشکلات پای دیابتی ، شامل تغییرات ساختاری (آناتومی) و کارکردی (فیزیولوژی) وزخم در پا ، همراه با عفونی شدن آن ، وجود دارد.
3.خودمراقبتی از پا:
پاها نیاز به شستشو و مراقبت روزانه دارند.افراد دیابتی به دلیل اثر دیابت بر چشم و اعصاب خصوصا اعصاب حسی ، برای مراقبت از پای خود نیاز به کمک اطرافیان خود دارند. یعنی در مراقبت از پا برای شستشو نیاز به کنترل دمای آب مورد استفاده دارند اما ایشان نمیتوانند به حس خود اعتماد کامل داشته باشند. چون ممکن است پای خود را بسوزانند یا اینکه زخم خود را نبینند و نتوانند به موقع و درست از پای خود مراقبت نمایند. بعد از اینکه از دمای آب مطمئن شدید پای خود را با آب و صابون به صورت روزانه بشویید.اگر در شست و شوی کف پا از سنگ پا استفاده می کنید ، سنگ پا را روی پوست خشک نکشید ، لازم است پوست مرطوب باشد. بعد از شست و شو پا ها را خشک کنید. بعد از خشک کردن آن را با کرم اوسرین و یا هر کرم مرطوب کننده یا چرب کننده چرب نمایید. توجه داشته باشید که لای انگشتان پا نیاز به چرب کردن ندارد.
***توجه: در معاینه پا و کف پا از آینه و چشم اطرافیان حتما کمک بگیرید.
هنگام معاینه روزانه پای خود ممکن است با موارد زیر روبه رو شوید:
_زخم
_تاول
_میخچه
_ترک های پوستی
_ضخیم شدن ناخن
***توجه: برای درمان زخم ، تاول ، میخچه و یا پینه پا از راهکار های خانگی خودداری کنید.
مراقبت های مورد نیاز پای افراد دیابتی:
حتما از جوراب مناسب استفاده کنید ، جوراب ها بایستی حتما نخی یا پشمی با رنگ روشن باشند تا در صورت هرگونه ایجاد زخم سریعا تغییر رنگ بدهند. جوراب های تیره تغییر رنگ را نشان نمی دهند.
از پوشیدن جوراب های تنگ و نایلونی اکیدا خودداری کنید.جوراب ها بایستی هر روز تعویض و شسته شوند.ترجیحا از جوراب های مخصوص دیابت استفاده نمایید.
بیشتر جوراب های ارزان قیمت صد در صد از پنبه ساخته شده اند و اکثر افراد فکر می کنند این محصول برای پای آن ها بهترین است ولی این اشتباه است زیرا پنبه باعث جذب رطوبت می شود و زمینه را برای رشد قارچ و باکتری و بوی بد پا فراهم می آورند(پای ورزشکاران).رطوبت همچنین باعث ایجاد تاول پوستی پینه پا می شود.
جوراب هایی که از پنبه و الیاف مصنوعی ساخته شده اندگزینه بهتری محسوب میشوند ، طول عمر بیشتری دارند ، سبک هستند و از پا ها در برابر تاول پوستی و دیگر مشکلات محافظت می کنند.
جوراب هایی که از الیاف مصنوعی ساخته شده اند قابلیت جذب رطوبت را دارند ، این جذب رطوبت باعث از بین بردن مشکلات پوستی می شود. ساختار این جوراب ها بسیار راحت اند و از نازک شدن بافت چربی پا جلوگیری می کنند.
استفاده از کفش برای افراد دیابتی:
افراد دیابتی نبایستی هرگز بدون کفش و پا برهنه باشند.این موضوع شامل همه ی مکان ها می شود.(محیط منزل ، حمام ، ساحل و…)
از کفش مناسب استفاده کنید ، در انتخاب کفش مناسب به آیتم هایی همچون راحتی ، نداشتن فشار و تنگی ، نداشتن پاشنه و نوک تیزی سر کفش توجه کنید. کفش ها نبایستی سفت و خشک باشند. از پوشیدن کفش های سفت و خشک به مدت طولانی خودداری کنید.قبل از پوشیدن کفش داخل آن را از نظر وجود جسم خارجی یا سنگریزه بررسی نمایید. در روز های مختلف بهتر است از کفش های مختلف راحت استفاده کنید تا فشار وارده به پا دائما یکسان نباشد.
طریقه گرفتن ناخن در افراد دیابتی:
ناخن های پا بایستی به صورت مستقیم و صاف گرفته شوند به طوری که گوشه ها و لبه های آن ها در گوشت کناره ناخن فرو نرود به این ترتیب لبه ی آن ها اندکی از انگشتان بیرون می مانند.
برای گرفتن ناخن ها بهتر است ناخن را با ناخن گیر صاف بگیریم (طولی) و برای اصلاح گوشه ها از سوهان استفاده کنیم.
